De energiecoach of energieambassadeur, maandag 5 juni 2023
Wat is een energiecoach?
Een energiecoach (soms ook wel energieambassadeur genoemd) geeft tips om energie te besparen, geeft informatie over de kwaliteit van isolatie en installaties in de woning en geeft tips over aanpassingen in het gedrag. Je kunt samen met de coach een plan van aanpak opzetten, eventueel met een tijdspad, om tot verduurzaming en besparing te komen. De coach helpt je tijdens de transitie.
Energieambassadeurs of -coaches brengen op uw verzoek, meestal via het energieloket van de gemeente, een bezoek aan huis en lopen samen met u de woning door om te kijken waar verbetering mogelijk is.
Er zijn ook energieambassadeurs die hun kennis in een keer breed uitdragen tijdens een info avond in het buurthuis. Ieder heeft zo zijn eigen kundigheid en manier van aanpak. Uiteindelijk is het doel het zelfde: zorgen dat er minder verbruik is van m³ aardgas en/of minder kWh stroom en we zodoende samen bijdragen aan een beter milieu. Er zijn vrijwilligers die gratis werken in hun vrije tijd, maar er zijn ook organisaties die een (redelijke) onkostenvergoeding vragen voor een bezoek aan huis.
Gemeenten maken een begin met betrekking tot de energie transitie 'Hoe dan?'
Vele gemeenten zijn begonnen met het door onderzoek vaststellen van uitgangspunten richting een gasloze gemeente.
Welke bronnen zijn er in de gemeente (denk aan stadsverwarmingsmogelijkheden / rest warmte uit industrie of anders)?
Welke wijken kunnen we koppelen aan een warmtenet ? Is er 'warmte' hiervoor in de buurt en wanneer is dit rendabel?
Een eerste feit is dat de warmtebron in de buurt van woningen moet zitten, lange leidingen zijn niet rendabel.
Is de wijk (of dorp) wellicht beter af met warmtepompen ? Is er bijvoorbeeld hiervoor oppervlakte water als bron beschikbaar ?
Of is waterstof een optie in een bepaalde wijk? Kortom er is volop werk aan de 'denkwinkel'.
Welke wijk in de gemeente leent zich het best om mee te beginnen. Die volgorde is al snel:
1. Nieuwbouw (meteen een warmtepomp, geen gasaansluiting meer)
2. Woningen vanaf 1965 (Na-isoleren en/of eventueel eerst een hybride warmtepomp)
3. Oudere woningen dan 1965 (Mogelijkheid voor een warmtenet / stadsverwarming onderzoeken ?)
Hoe pakt de gemeente dit aan ? Worden bewoners niet van de een op andere dag voor hoge kosten gezet?
Nee, dit laatste is zeker niet de bedoeling, daarom is het nu al tijd om langzaam maar zeker de richting te bepalen.
Nieuwbouw wijken kunnen vanaf vandaag de dag gasloos worden gemaakt. Voor oudere woningen zal de grote omslag vanaf 2030 gaan plaats vinden .. met een uitloop tot 2050. Dan zal Nederland van het gas gaan. ?
Bovenstaand plaatje geeft een toekomstbeeld zoals dat nu, anno 2023, wordt gezien.
- 20% van de woningen komt op groengas, dit kan waterstof zijn dus.
- 40 tot 70% van de woningen komt op een warmtenet met hoog, midden of laag temperatuur.
- 10 to 40% van de woningen krijgt een individuele warmtepomp.
De grootste aandachtspunten zijn het verzwaren van het elektriciteits net, en het bepalen waar de warmte voor de 'warmtenetten' vandaan moet komen. Ook de gasleiding heeft aandacht nodig als daar later 'waterstof' door heen moet.
Energiecoach of ambassadeur:
Uw energiecoach kan u informeren over uw woning en wat mogelijk voor u de beste oplossing kan zijn.
Op maat gemaakt advies dus.
Het energieloket van uw gemeente kan u met hen in contact brengen. Alle Nederlandse gemeente hebben inmiddels een energieloket maar helaas heeft nog niet elke gemeente een (vrijwilligers) organisatie met energieambassadeurs of energiecoaches. (Informeer bij uw energieloket) (foto: Haerlemsbodem)
Het feit dat we hier spreken over energieambassadeurs en energiecoaches geeft al aan dat er geen eenheid bestaat in de manier van aanpak. Sommige gemeenten zijn zo’n 10 jaar geleden zelfstandig en gedreven aan de slag gegaan met het onderwerp ‘verduurzaming’ en daar zijn deze termen uit voortgekomen. De manier waarop gemeenten dit doen is dus verschillend. Vele hebben hun energieloket uitbesteed aan een landelijke organisatie. Terwijl sommige het echt lokaal houden en met vrijwillige energieambassadeurs of energiecoaches aan de slag gaan. Dit laatste heeft onze voorkeur en werkt ons inziens het best.
Een gesprek met een energiecoach (ambassadeur) is veel persoonlijker daar kunnen makkelijker vragen worden gesteld en kan snel een bepaalde richting worden gekozen: persoonlijke mogelijkheden en onmogelijkheden zijn dan snel helder voor u. (foto: Woon) Een persoonlijke benadering dicht bij huis is mooier dan een afstandelijke website. Alhoewel die website er natuurlijk ook moet zijn. De combinatie maakt dat ieder op zijn/haar manier kan worden bediend.
Als energieambassadeurs spreekt ons ook het idee van de ‘woonwijzerwinkel’ wel aan. Deze is te vinden in Rotterdam, Kerkrade en medio 2021 ook in Tiel, en functioneert als energieloket voor de omliggende gemeente. In de woonwijzerwinkel worden tastbaar de mogelijkheden getoond en er lopen mensen met kennis rond waarmee je jouw wensen kunt bespreken. Eigenlijk zou het mooier zijn dat elke regio zo’n woonwijzerwinkel zou hebben. Een plaats waar men terecht kan met vragen over de verduurzaming van hun woning. In onze fantasie zien we bijvoorbeeld gepensioneerde ‘bouwvakkers en installateurs’ om beurt vrijwillig een of 2 dagen in de week de winkel bestieren. Dat geeft een zinvolle invulling aan hun ‘oude dag’ en het draagt bij aan de verduurzaming van ons land. Natuurlijk onder begeleiding en met training van deskundige.
De gezamenlijke regio gemeente zouden zo’n project financieel kunnen ondersteunen en de woonwijzerwinkel zou als stichting, zonder winstbejag, kunnen opereren in elke regio. Wie weet komt het er nog van?
Vrije keuze per gemeente is natuurlijk fantastisch, maar aan de andere kant zou landelijke helderheid ook mooi zijn.
Ach ja .. politiek ...
Op deze website trachten wij u informatie te geven over onderwerpen waarmee de energiecoach of ambassadeur zich bezig houdt. Veel lees plezier! En op naar een duurzame toekomst !
Wat is een Energieambassadeur of Energiecoach?
Dit is meestal een enthousiaste vrijwilliger die regio, buurt en straatgenoten stimuleert en ondersteunt met energie besparen in de woning. De ambassadeur/coach biedt informatie over energiebesparende mogelijkheden. De Energiecoach heeft vaak een training doorlopen met een theoretisch en praktisch gedeelte zodat hij of zij een gedegen opname van een woning kan doen en u kan voorzien van een kundig advies. Het gaat met name ook over de gedragsmaatregelen die u kunt nemen in uw woning op het gebied van energie. Vaak zijn Energieambassadeurs mensen met een technische achtergrond maar dat is niet altijd zo en beslist ook niet noodzakelijk. Er zijn dus ‘verschillende soorten’ Energieambassadeurs, de meeste zijn ervaringsdeskundige en hebben bijvoorbeeld hun eigen huis al helemaal energiezuinig gemaakt. Tussen de energieambassadeurs zitten ook professionals met ruime praktijkervaring die graag hun kennis overdragen aan de ‘nieuwe energie ambassadeurs’.
De energiecoach van 'Alle lichten op groen / Helmond', bracht een bezoek aan mevr. Vereijken.
De energiecoach en het '80-60-40 plan'.
Deze werkwijze gaat uit van een brede basis van aspecten als gezondheid, comfort, betaalbaarheid en veiligheid, aspecten die alle van belang zijn. Het is dus meer dan alleen duurzaamheid, het geeft ook aandacht aan zaken als: passend bij bewonerswensen, slimme volgorde en een planmatige aanpak.
Een goed plan begint met inzicht
Er wordt begonnen met een uitgebreide nulmeting (hoe het op dit moment is). De nulmeting geeft inzicht geeft in de huidige prestaties van de vijf pijlers; gezondheid, comfort, veiligheid, betaalbaar en duurzaam. Het gaat dus niet alleen over energie, maar ook over kwaliteit van binnenmilieu, de technische staat van bijvoorbeeld de CV leidingen en afgiftesysteem, soms wordt zelfs ook nog loden waterleiding ontdekt. Maar ook groot onderhoud, brand- en inbraakveiligheid komen ter spraken.
Naast de nulmeting wordt er ook samen met de bewoners stilgestaan bij hun woonwensen (denk o.a. nul treden: slapen, douchen, wonen op de begane grond) en wordt bekeken of er toekomstige momenten (bijvoorbeeld een verbouwing) gecombineerd kunnen worden met het treffen van verduurzamingsmaatregelen. Op basis van deze inzichten zijn bewoners in staat om samen met de energiecoach, tot een eigen plan te komen voor de woning.
Van 80 naar 60
● Ventilatie, kierdichting en monitoring (van 80ºC naar 60ºC aanvoer). Door de kierdichting van de woning aan te pakken, en tegelijkertijd zoveel als mogelijk het binnenklimaat te conditioneren*, kan de warmtevraag van de woning worden gereduceerd. De gezondheid blijft dan op orde, de comfortbeleving wordt vaak vergroot, en de warmtevraag wordt teruggebracht. Op deze wijze wordt een eerste essentiële stap gezet naar een laagtemperatuurverwarming in de toekomst. (*ventilatie / wtw)
Van 60 naar 40
Het verbeteren van de woning op momenten dat het bij je past. Bij de vervolgstap van 60ºC – 40ºC warmtevraag moet je denken aan een goed geïsoleerd dak, ramen, gevel en vloer. Deze stap maken weinig mensen in een keer. Dit komt meestal aan de orde bij aan- of verkoop van het huis of een grote verbouwing. Radiatoren kunnen dan bijvoorbeeld gewisseld worden voor vloerverwarming of convectoren. Als dit gebeurt is kun je met een aanvoertemperatuur van 40ºC de verwarming voeden en wordt je woning met Laag Temperatuur comfortabel en energiezuinig warm.
Energieloket, Woonwijzerwinkel
In 2016 is door de overheid aan Nederlandse gemeente gevraagd om een ’energieloket’ in te richten. Inmiddels hebben alle gemeente regionaal of lokaal dit loket gevormd.
Zo is er in Rotterdam bijvoorbeeld een WoonWijzerWinkel welke het loket is voor de gemeente: Albrandswaard, Barendrecht, Brielle, Capelle aan den IJssel, Delft, Den Haag, Goeree Overflakkee, Gouda, Hellevoetsluis, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Leidschendam en Voorburg, Maassluis, Midden-Delfland, Nissewaard, Pijnacker, Ridderkerk, Rijswijk, Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Westland, Westvoorne en Zoetermeer. Gebundelde krachten dus. Bewoners van deze gemeente kunnen in de Woon Wijzer Winkel ideeën opdoen voor het verduurzamen van hun woning. Ook in Limburg: voor de gemeenten Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Brunssum, Voerendaal, Simpelveld en Beekdaelen, Onderbanken, Nuth en Schinnen, is er inmiddels een Woon Wijzer Winkel in Kerkrade. Een prima initiatief lijkt ons.
(foto: woonwijzerwinkel te Rotterdam / energieloket)
Energie Coöperatie
Ook zijn er in ons land verschillende Regionale Energie Coöperaties opgericht. Sommige gemeenten betrekken de Regionaal Coöperaties mee in de totstandkoming van het energieloket. Wat is een energiecoöperatie? Dit is een initiatief van lokale bewoners, die de handen ineen slaan en aan de slag gaan met duurzame energie. Dat kan zijn door te investeren in de opwekking van zon- of windenergie. De opbrengst hiervan wordt gebruikt voor andere investeringen in de lokale gemeenschap.
In sommige gevallen zijn de vrijwillig energieambassadeurs ondergebracht bij de Energie Coöperaties, in andere gevallen bij de Energie Loketten en een enkele organisatie draait op zich zelf.
Wel is het zo dat het Energie Loket op de hoogte zal zijn van het gegeven ‘Energie Ambassadeurs’. Of deze nu rechtsreeks vanuit hen of via de coöperatie zijn in te zetten is dan van minder belang. Als u graag een ‘woningscan’ van uw woning wil informeer dan in eerste instantie bij het Energieloket van uw gemeente.
Wat kan een energie-ambassadeur, energiecoach voor u doen ?
- Samen met u door uw woning lopen om te kijken waar bespaard en/of verbeterd kan worden.
- Samen met u en uw buren een informatieavond inrichten om elkaars ervaring te delen.
Zo’n informatieavond in het buurthuis kan bijvoorbeeld weleens uitgroeien tot het gezamenlijk aanschaffen van PV-panelen en/of het gezamenlijk laten isoleren van spouwmuren. Door dit gezamenlijk te doen kunt u korting bedingen (en krijgen) bij leveranciers. Het wordt dan dubbel zo leuk, u bespaart en het scheelt in de kosten.
De uiteindelijk doelstelling is zo goed en zuinig mogelijk omgaan met energie en zodoende bij te dragen aan ons milieu en leefklimaat (daarnaast scheelt het ook in uw portemonnee).
Hoe word je energieambassadeur,energiecoach ?
Informeer bij uw gemeente of er daar ook al een Energieambassadeurs project loopt en meld je aan. Is dat er niet ? Motiveer ze door het idee te bespreken, zoek een aantal mede enthousiastelingen en vraag of de gemeente kan ondersteunen om het project op te zetten. Denk daarbij aan communicatie (gemeentelijke info-pagina) en eventueel een ambtenaar van bouw en woningtoezicht die een training kan geven of een training kan organiseren in samenwerking met een adviseur, leraar energie of andere gemeente. Het hoeft de gemeente niet veel geld te kosten ..
Doelstelling en totstandkoming van deze website
Na het volgen van een korte cursus, aangeboden door de gemeente, zijn wij als energieambassadeurs op stap gegaan en hebben belangeloos medemensen geholpen om tot energie besparing te komen; enerzijds door een klein stukje gedragsverandering bij hen te weeg te brengen en anderzijds door het geven van tips voor woningverbetering. Dit project loopt in onze regio slechts een paar maanden per jaar, dat is goed want ook een energieambassadeur verdient wat vrije tijd maar aan de andere kant bereiken we dan, met het bezoek van enkele tientallen woningen per jaar, niet zo heel veel mensen....
Vandaar ontstond het idee om het begrip ‘energieambassadeur’ te promoten, zodat er uiteindelijk meer ambassadeurs komen, dus meer woningen bezocht kunnen worden. Daarnaast kunnen bewoners natuurlijk zelf soms ook wel kijken wat er in hun woning voor verbetering vatbaar is, deze site moet hen daarbij helpen...
En deze website kan ook gezien worden als ‘geheugensteuntje’ voor ons, energie-ambassadeurs, zelf.
Doelstelling in het kort:
- Het zorgen dat mensen verstandiger omgaan met ‘energie’ zodat uiteindelijk minder fossiele brandstoffen hoeven worden gebruikt. Het mes snijdt daarbij aan twee kanten: Het is beter voor ons milieu en het levert voor u een financiële besparing op.
- Het begrip energieambassadeur/energiecoach promoten, zodat uiteindelijk in bijna elke gemeente dit project loopt.
- Het brengen van algemene informatie omtrent wat er mogelijk is om uw woning te verbeteren.
- Een naslagwerk / verzamelplaats voor u en de energieambassadeur te creëren
Deze website zal langzaam maar zeker uitbreiden met algemene info en waar nodig aangepast en onderhouden worden door vrijwillige, enthousiaste en gedreven energieambassadeurs.
Wij wensen u veel energie besparing en lees plezier.
ISOLATIE:
U leest hierboven dat er volop beweging is omtrent ‘energie besparen’.
Uit een onlangs uitgevoerd onderzoek blijkt dat het merendeel van de particulieren nauwelijks een idee heeft van de kosten die met isolatie gemoeid zijn. Hoewel zeker de helft van de ondervraagden interesse zegt te hebben in het aanbrengen van isolerende maatregelen, denkt 60 tot 70 procent dat het hen te weinig financieel voordeel oplevert ten opzichte van de kosten die de maatregelen met zich meebrengen. Een gemiste kans dus, want het voordeel is er wel degelijk !
Zo kost vloer- en spouwmuurisolatie voor een gemiddeld huis bijvoorbeeld eenmalig 3900 euro maar staat er een jaarlijkse besparing van 760 euro tegenover. In vijf jaar is de investering al terugverdiend en daarna is de energierekening blijvend laag. Investeren in energiebesparende maatregelen levert daarmee een rendement dat niet kan tippen aan de opbrengsten van een spaarrekening. Over een langere periode is het rendement gemiddeld 7 tot 8 procent.
Een ander voorbeeld: het isoleren van het dak van een gemiddeld rijtjeshuis kost bijvoorbeeld 4.000 euro maar bespaart de eigenaar al gauw 500 euro per jaar aan stookkosten. Bovendien is het huis in de zomer koeler. Mocht het argument van de lagere energierekening niet sterk genoeg zijn, dan kan het energielabel wellicht nog overtuigen. Huizen met een groen energielabel worden over het algemeen sneller verkocht voor een hogere prijs. Het is een investering, die gemakkelijk wordt terugverdiend.
Subsidiemogelijkheden voor isolatie
Er is momenteel subsidie voor isolatie ! Je moet dan wel minimaal 2 grote maatregelen treffen.
Bij de overheid (RVO) treft u deze informatie.
https://www.rvo.nl/subsidie-en-financieringswijzer/seeh/eigenaar-en-bewoner
Overzicht regelingen voor het verduurzamen van gebouwde omgeving.
Goedkope lening
Het is ook mogelijk een gunstige lening af te sluiten om energiebesparende maatregelen te financieren. Genoemde subsidie en lening zijn te combineren. Ook een combinatie van de rijkssubsidie met bijdragen van een gemeente of provincie is mogelijk. Huiseigenaren die willen investeren in een energiezuiniger huis, kunnen een Energiebespaarlening afsluiten met een speciale rente bij het Nationaal Energiebespaarfonds. Het fonds heeft een budget van € 300 miljoen.
Isoleren: niet alleen beter voor het milieu maar ook voor uw portemonnee.
Woningverbetering brengt de energiekosten flink naar beneden. Onderstaand ziet u een tabel met het geschat gasverbruik voor een woning met een gebruiksoppervlak (GO) van 100 m² ( 40 m² bg + 40 m² 1e etage + 20 m² zolder).
U ziet dat als u de isolatie waarde verbeterd, het gasverbruik flink omlaag gaat. Als voorbeeld:
Stel dat u bij een 100m² GO woning, uit 1976 de isolatie verbeterd van RC 1,03 naar RC 5, dan bespaart u (richtgetal) 2341 m³ - 892 m³ = 1449 m³ gas per jaar.
Stel dat uw woning een GO heeft van 130 m² (BG 48 m² + 1e verdieping 48 m² + zolder 34m²)
U deelt dan het gasverbruik door 100 en vermenigvuldigd dit weer met 130.
Stel dat we de zelfde woning uit 1976 als voorbeeld nemen en we gaan van Rc 1,3 naar Rc 5 toe:
Rc 1,3 geeft 2341 m³ gas : 100 m² = 23,41. Deze uitkomst x 130 m² = 3043,3 m³ gas
Rc 5 geeft 892 m³ gas : 100 m² = 8,92. Deze uitkomst x 130 m² = 1159,6 m³ gas.
Besparing is dus 3043,3 m³ minus 1159,6 m³ = 1883,7 m³ gas per jaar.
Als 1 m³ aardgas € 0,80 kost, is de besparing per jaar dus 1883,7 x € 0,8 = € 1506,96 per jaar.
(snelle controle som op andere manier bij 100 m² was de besparing 1449 m³ gas, bij 130 m² wordt dit x 1,3 (1449 x 1,3) = 1883,7 m³ gas )
Bovenstaande tabel is overigens ook leuk om uw woning er naast te houden. Vergelijk de gasverbruiken hierboven met die van u, en u ziet bijvoorbeeld dat uw woning uit 1965 inmiddels (na woning verbetering) gelijk is aan een woning uit bijvoorbeeld 2005.
Stappen op weg naar duurzaam..
1. Snel gedaan ..
 |
Zonder een grote investering is binnenshuis al het eerste te bereiken.
|
2. Isoleren.. |
|
 |
Een belangrijke stap naar gasloos en duurzaam wonen is isoleren.
|
3. Ventileren |
|
 |
Bij isolatie hoort ventileren. Ventilatie zorgt voor een goede vochthuishouding en een gezond leefklimaat. Door energiezuinig te ventileren wordt minder energie gebruikt voor de opwarming van de woning. Mogelijkheden:
|
4. Verwarmen |
|
 |
Is het gebouw goed geïsoleerd, dan kunt u overgaan op lagetemperatuurverwarming (LTV). Verwarmen met LTV kost minder energie en is eigenlijk een voorwaarde als u over wil op een warmtepomp. Mogelijkheden:
|
5. Energie opwekken |
|
 |
De laatste stap voor aardgasvrij is het gebruik van natuurlijke/hernieuwbare bronnen als duurzaam alternatief voor het gebruik van aardgas. Mogelijkheden:
|
Deal van 5 Miljard
Als het aan Uneto-VNI ligt, gaan de Nederlandse installateurs volop meedoen aan de Deal van 5 Miljard. Tienduizenden kinderen die de WaterSpaarders-beweging op gang hebben gebracht, dagen jong en oud uit om voortaan niet langer dan vijf minuten te douchen. Daarmee willen ze in een jaar tijd 5 miljard liter warm water besparen. Op de derde Nationale WaterSpaarders Dag zette voorzitter Titia Siertsema in Diergaarde Blijdorp namens installatiekoepel Uneto-VNI haar handtekening onder de uitdaging.
Als oprichter en drijvende kracht achter de Missing Chapter Foundation is prinses Laurentien nauw betrokken bij de Deal van 5 Miljard. Haar reactie op de toegezegde steun: “We zijn er trots op dat brancheorganisatie Uneto-VNI zich aansluit bij de Deal van 5 miljard. Ik geloof in de kracht van de duizenden aangesloten installatiebedrijven om waterbesparing bij hun klanten onder de aandacht te brengen. Dankzij de inzet van de installatiebranche komen we weer een stap dichter bij het behalen van ons doel: 5 miljard liter water besparen binnen een jaar.”
Titia Siertsema vindt het logisch dat Uneto-VNI zich achter het initiatief schaart: “Uneto-VNI is medeondertekenaar van het Energieakkoord voor duurzame groei. De Deal van 5 Miljard sluit daar prima op aan. Bovendien komen onze installateurs letterlijk bij de mensen in de badkamer. Ze geven advies over het besparen van energie, ze installeren waterbesparende douchekoppen en kranen en ze plaatsen energiezuinige combi-ketels. Korter douchen zorgt ervoor dat we met z’n allen nóg meer besparen. (Bron Uneto-VNI)
Een flimpje gemaakt door het Energieambassadeur initiatief Utrecht :
Nog 'n filmpje:
Laat je inspireren door Alex Laskey, klik hier voor zijn presentatie.
Samen kunnen we het verschil maken !
We kennen allemaal de uitspraak "verbeter de wereld begin bij je zelf", dat geldt voor Nederland maar ook voor U.
Kijk, eventueel met hulp van een energieambassadeur, wat u kunt bijdragen aan energiebesparing, of richt met behulp van uw gemeente ook in uw stad of dorp een organisatie 'energieambassadeurs' op.
© maandag 5 juni 2023